Cuối tuần, Phủ Thủ tướng Pháp (Matignon) ra thông cáo gây chấn động Brussels, chặn kế hoạch của Ursula von der Leyen sang Brazil để chốt thỏa thuận thương mại với Thị trường chung Nam Mỹ (Mercosur). Paris thừa nhận Ủy ban châu Âu (European Commission) đã đưa ra một loạt bảo đảm: điều khoản tự vệ nông nghiệp do 27 nước thông qua và trình Nghị viện châu Âu, siết kiểm soát vệ sinh dịch tễ ở biên giới, nước thứ ba và thị trường nội địa từ 2026, cùng các “biện pháp gương” bảo đảm công bằng điều kiện sản xuất. Tuy vậy, Matignon đánh giá các bước tiến còn thiếu và đòi phải được triển khai vận hành thực sự trước khi Pháp có thể quyết định, bác việc dựa vào các tuyên bố.

Theo nguồn tin Pháp, đợt bùng phát bệnh da sần ở bò dẫn tới tiêu hủy cả đàn là một yếu tố khiến Paris siết chặt lập trường. Nông dân châu Âu cũng kêu gọi biểu tình quy mô lớn tại Brussels đúng dịp thượng đỉnh 27 nước EU, làm gia tăng sức ép chính trị.

Những nước ủng hộ thỏa thuận, đứng đầu là Đức và Tây Ban Nha, tỏ ra thất vọng. Họ coi hiệp định là câu trả lời chiến lược trước sự đối đầu của Donald Trump với EU và là bằng chứng châu Âu còn hấp dẫn, linh hoạt. Nếu không ký trước cuối năm khi Mercosur do Brazil làm chủ tịch, “đà” sẽ mất và uy tín chính sách thương mại của EU suy giảm; thậm chí Trung Quốc sẽ không còn e ngại công cụ chống cưỡng ép thương mại vốn chưa từng được kích hoạt.

Tuần này, sau khi Nghị viện châu Âu bỏ phiếu về điều khoản tự vệ và có thể đòi bảo hộ mạnh hơn, một cuộc thương lượng ba bên có thể tìm đồng thuận sớm. Từ đó, các nước sốt sắng với hiệp định có thể cân nhắc đi tiếp bằng đa số đủ điều kiện, tức trái ý Pháp, dù đây sẽ là bước đi đối đầu khi chủ đề này nhạy cảm tại Pháp trước bầu cử tổng thống 2027. Theo một người ủng hộ, hiệp định còn có tiềm năng đem lợi ích lớn cho kinh tế và ngành thực phẩm Pháp.

Tại Hội đồng Liên minh châu Âu (Council of the EU), mới chỉ Ba Lan và Hungary tuyên bố phản đối; Áo và Bỉ nhiều khả năng bỏ phiếu trắng, còn Ý nằm trong nhóm lưỡng lự. Có khả năng nảy sinh nghịch lý khi Ý của Giorgia Meloni lại thúc đẩy EU tiến lên trái với lập trường của Pháp. Chủ đề này chắc chắn xuất hiện tại thượng đỉnh Liên minh châu Âu từ thứ Năm; Chủ tịch Hội đồng châu Âu (European Council) Antonio Costa đã chuẩn bị một phiên thảo luận về “địa kinh tế”, và vấn đề Mercosur cũng có thể được nêu bên lề thượng đỉnh Berlin về Ukraine, nơi Emmanuel Macron tham dự.