Sau thượng đỉnh ở Berlin về Ukraine, Donald Tusk nói lần đầu ông nghe từ các nhà đàm phán Mỹ, trong đó Steve Witkoff nêu rõ Mỹ sẽ tham gia bảo đảm an ninh cho Ukraine theo cách khiến Nga không nghi ngờ rằng nếu vi phạm đình chiến hay tái tấn công, phản ứng của Mỹ sẽ là quân sự. Ông nhận thấy rõ rệt Mỹ, châu Âu và Ukraine đứng cùng một phía.

Ông nhấn mạnh đoàn kết của toàn bộ phương Tây là điều kiện thực tế duy nhất để buộc Nga nghiêm túc đàm phán chấm dứt chiến tranh hoặc ít nhất là đình chiến, và không để bị “đóng nêm” giữa ba bên. Các bước đi của nhóm lãnh đạo châu Âu đã đem lại hiệu quả, song đó mới chỉ là tiền đề cho đàm phán, chưa phải kết thúc.

Theo Tusk, có thể xây dựng cùng Mỹ các bảo đảm an ninh nghiêm túc cho Ukraine, điều cũng củng cố an ninh của Ba Lan và các nước sát chiến tuyến. Tuyên bố rõ ràng của phía Mỹ về sẵn sàng tham gia hệ thống bảo đảm này rất quan trọng, nhưng câu chuyện nhượng bộ lãnh thổ vẫn để ngỏ và phải do người Ukraine tự cân nhắc; Ba Lan sẽ không gây sức ép.

Về sự hiện diện lực lượng quốc tế ở Ukraine, ông nói Ba Lan có nhiệm vụ khác: bảo vệ sườn đông và thảo luận tại Helsinki, đồng thời trở thành trung tâm hậu cần chủ chốt — từ Jasionka tới các cảng — cho hỗ trợ và tái thiết Ukraine. Ông khẳng định Ba Lan tự chủ quyết định nơi triển khai binh sĩ.

Trước so sánh với Điều 5 của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), Tusk cho rằng ví như vậy là quá mức; tuy nhiên tuyên bố từ phía Mỹ gợi nhớ tinh thần Điều 5 và đi rất xa, dù ông tránh viện dẫn trực tiếp để không làm khó đàm phán.

Về tài sản Nga bị đóng băng, ông đánh giá còn “rất xa” một thỏa thuận cho phép dùng chúng cho tái thiết hay hỗ trợ quân sự Ukraine; hiện mới dừng ở quyết định đóng băng lâu dài. Ông không kỳ vọng đột phá tại thượng đỉnh ở Brussels về tài trợ hai năm tới, dù có thể dùng tài sản như đòn bẩy bảo lãnh tín dụng. Theo ông, giữa Mỹ và châu Âu tồn tại khác biệt rõ rệt khi Washington kêu gọi thận trọng và có thể muốn cách sử dụng khác.

Khả năng đình chiến trước Giáng sinh bị đánh giá rất thấp vì Nga chưa sẵn sàng đàm phán nghiêm túc; cần tăng sức ép và thể hiện đoàn kết. Các bên ở Berlin thống nhất về một sứ mệnh quân sự do châu Âu dẫn dắt, Mỹ hỗ trợ, gồm các nước tự nguyện và có thể hoạt động cả trên lãnh thổ Ukraine, cùng cam kết giúp Ukraine duy trì quân số thời bình 800.000 người. Donald Trump tham dự trực tuyến nói “mọi việc tiến triển tốt”, còn Volodymyr Zelensky nêu việc bàn cơ chế tận dụng tài sản Nga bị phong tỏa và ghi nhận vai trò dẫn dắt của Đức.