Donald Tusk cho biết hiếm khi thấy rõ mức độ đồng lòng như hiện nay giữa Mỹ, châu Âu và Ukraine. Ông coi sự thống nhất của toàn bộ phương Tây là cơ hội thực tế duy nhất để buộc Nga bước vào đối thoại nghiêm túc về kết thúc chiến tranh hoặc ít nhất là ngừng bắn, nhấn mạnh cần hành xử như các đồng minh để Nga không thể chia rẽ các bên. Các động thái gần đây của nhóm lãnh đạo châu Âu đã cho thấy hiệu quả, nhưng mới chỉ là điều kiện tiền đề cho đàm phán có ý nghĩa.

Tusk nói phía Mỹ tin có thể cùng xây dựng các bảo đảm an ninh nghiêm túc cho Ukraine; theo ông, đây cũng là một dạng bảo đảm an ninh cho Ba Lan vì Ukraine bị đe dọa tái xâm lược sẽ kéo theo rủi ro lớn cho các nước gần tiền tuyến. Ông thừa nhận vấn đề nhạy cảm về khả năng nhượng bộ lãnh thổ vẫn còn bỏ ngỏ và rất khó, quyết định chỉ có thể do chính người Ukraine đưa ra; Ba Lan sẽ không gây áp lực, mà hỗ trợ để không có “chiến thắng” cho Nga.

Về mức độ của các bảo đảm, Tusk nói tuy không thể so sánh trực tiếp với Điều 5 của NATO, nhưng lần đầu tiên ông nghe từ các nhà đàm phán Mỹ, trong đó Steve Witkoff phát biểu rất dứt khoát, rằng Mỹ sẽ tham gia theo cách khiến Nga không nghi ngờ phản ứng sẽ mang tính quân sự nếu Ukraine bị tấn công lần nữa. Ông đánh giá tuy không nên viện dẫn Điều 5, song tuyên bố này “đi rất xa”.

Trước câu hỏi về sự hiện diện lực lượng quốc tế tại Ukraine như một bảo đảm, Tusk khẳng định Ba Lan sẽ tập trung nhiệm vụ khác: bảo vệ sườn phía đông. Ông nhắc đến chuyến đi Helsinki để thảo luận nghiêm túc, và nhấn mạnh Ba Lan sẽ là trung tâm hậu cần chủ chốt — không chỉ Jasionka mà còn các cảng và toàn bộ chuỗi logistics cho tái thiết Ukraine. Nếu các bảo đảm an ninh được triển khai, Ba Lan sẽ tất yếu tham gia ở khâu hậu cần, và việc triển khai binh sĩ ở đâu là quyết định tự chủ của Ba Lan, không chịu sức ép.

Về tài sản Nga bị đóng băng, Tusk cho rằng còn “rất xa” một thỏa thuận cho phép dùng chúng để tái thiết hoặc hỗ trợ quân sự cho Ukraine. Hiện mới có quyết định cho phép đóng băng lâu dài; các cơ chế trung gian như dùng làm đòn bẩy tài chính hoặc bảo lãnh tín dụng đang được xem xét. Theo ông, lập trường Mỹ và châu Âu khác biệt rõ rệt: Mỹ muốn thận trọng, tránh vừa đàm phán vừa tước tiền của Nga, và có thể cân nhắc cách sử dụng khác, mang màu sắc “thực dụng kinh doanh”, nên chưa có quan điểm chung.

Khi được hỏi về khả năng ngừng bắn trước Giáng sinh, Tusk nhận định Nga hiện không thực sự quan tâm đàm phán hòa bình hay ngừng bắn. Ông cho rằng cần tăng sức ép và chứng minh phương Tây không bị chia rẽ; khi đó đàm phán mới có thể mang tính cụ thể hơn, nhưng ngừng bắn trước kỳ nghỉ là rất khó xảy ra.

Về kết quả thượng đỉnh Berlin, các bên thống nhất trong gói bảo đảm an ninh do châu Âu dẫn dắt và Mỹ hỗ trợ sẽ có một phái bộ quân sự của các nước tự nguyện, hoạt động cả trên lãnh thổ Ukraine, và cam kết hỗ trợ Ukraine duy trì quân số thời bình khoảng 800 nghìn quân nhân. Donald Trump tham dự trực tuyến nói “mọi việc tiến triển tốt”, đã trao đổi dài với Volodymyr Zelensky và lãnh đạo Đức, Ý, NATO, Phần Lan, Pháp, Vương quốc Anh, Ba Lan, Na Uy, Đan Mạch và Hà Lan, cho rằng các bên “gần nhau hơn”, dù xung đột rất khó. Zelensky cho biết đã bàn các cơ chế tận dụng tài sản Nga bị đóng băng vì lợi ích của Ukraine, ghi nhận vai trò dẫn dắt của Đức, và nhấn mạnh hợp tác chung nhằm chấm dứt chiến tranh, kiến tạo hòa bình công bằng và bảo đảm an ninh.