Erő Zoltán nhấn mạnh phải thiết kế cả đô thị chứ không chỉ nhà ở, lấy các ví dụ từ Vienna để cho thấy cách tạo dựng môi trường sống dễ chịu. Theo ông, trợ lực của chương trình Otthon Start đang kích thích doanh nghiệp tung ra căn hộ nhỏ, rẻ nhưng chất lượng thấp.

Trường hợp điển hình là Szilas Liget do Công ty xây dựng Bayer Construct (Bayer Construct) thi công ở rìa Budapest. Các khối nhà 18 tầng bố trí hình chữ L quay vào nhau khiến sân trong thiếu nắng, khu vực không nối kết với cấu trúc đô thị, thiếu giao thông công cộng và mạng lưới dịch vụ – trường học, y tế, tiện ích.

Ông gọi mô hình này là “silo người” mọc trên lô đất ngoại ô, sẽ hiện ra như “cổng đông” của Budapest trước mắt người đi cao tốc M3. Nguy cơ sau vài thập kỷ, những “ốc đảo” kiểu này trượt thành khu cần cải tạo, tương tự Ferencvárosi Dzsumbuj.

Theo đánh giá của ông, sự vội vã thông qua dự án ngay trên bàn vẽ nhằm kịp trước bầu cử mùa xuân 2026 để thu hút cử tri về phía đảng Fidesz (Fidesz) càng làm gia tăng rủi ro chất lượng đô thị.

Khía cạnh pháp lý cũng được nêu: một số quy định bị bãi bỏ ở cấp chính phủ, làm suy yếu công cụ kiểm soát quy hoạch và chất lượng xây dựng. Giải pháp là thương lượng các ràng buộc “cùng có lợi” với nhà đầu tư để đảm bảo hạ tầng, dịch vụ công và không gian công cộng tương xứng.

Nhiều tổ hợp nhà ở đang xây hiện nay không khá hơn các khu chung cư panel về chất lượng sống. Budapest cần chiến lược tái dân cư gắn với giao thông công cộng, dịch vụ thiết yếu và không gian xanh, tham chiếu các mô hình điển hình ở Vienna và nơi khác để tránh lặp lại các “thảm họa đô thị”.